Ngày 23/5, Ngân hàng Nhà nước đã ra quyết định thay đổi mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND có kỳ hạn từ 1-6 tháng từ mức 5,5%/năm xuống mức 5%/năm và sẽ được áp dụng từ ngày 25/5. Điều này phần nào cũng cho thấy Ngân hàng Nhà nước đang có xu hướng giảm lãi suất, kích thích tăng trưởng tín dụng nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp và nền kinh tế.
Với thông tin về việc tiếp tục giảm mức trần huy động ở mức 0,5% được đánh giá sẽ có tác động tích cực tới những nhóm ngành có tổng dư nợ vay ngắn hạn và dài hạn ở mức cao. Theo số liệu chốt năm 2022, có thể thấy 5 ngành đang có mức vay nợ cao và dự báo sẽ hưởng lợi trong ngắn hạn trước quyết định giảm lãi suất này là: bất động sản, thép, thực phẩm, nuôi trồng nông - hải sản và xây dựng.
Có nhiều yếu tố tác động tới lợi nhuận trước thuế của các nhóm ngành, nhưng chúng tôi dựa trên những lần tăng và giảm mức trần huy động trong 5 năm gần đây và thấy được sự tương quan khi lãi suất trong năm 2021 duy trì ở mức thấp và tăng nhẹ so với năm 2020 đã phần nào giúp cho lợi nhuận trước thuế gia tăng.
Ngược lại, Ngân hàng Nhà nước liên tục tăng lãi suất từ 3,5%/năm lên 5%/năm đối với kỳ hạn 1-6 tháng trong năm 2022 cũng là nguyên nhân khiến cho lợi nhuận các nhóm này biến động mạnh hầu hết điều ghi nhận mức giảm, ngoại trừ nhóm xây dựng vẫn có mức tăng nhẹ với 12,5%. Việc giảm lãi suất từ mức 5,5%/năm xuống mức 5%/năm đối với kỳ hạn 1-6 tháng có thể tác động tới những nhóm ngành với tổng nợ vay lớn.
Trong trường hợp giảm lãi suất huy động có thể kỳ vọng lãi suất cho vay ngắn hạn của ngân hàng cũng được kéo xuống mức thấp hơn 5%/năm và xuống thấp hơn 11% đối với cho vay trung và dài hạn. Một số kịch bản lạc quan hơn khi giảm lãi suất sẽ tác động tới cải thiện lợi nhuận trước thuế của một số ngành cho nửa cuối năm 2023 cũng sẽ được cân nhắc.
Ước tính mức lãi suất cho vay giảm sẽ tác động tích cực gia tăng lợi nhuận trước thuế ở một số nhóm ngành có tỉ lệ nợ vay lớn. Khi dùng lợi nhuận trước thuế năm 2022 làm cơ sở ước tính thì một kịch bản trung tính nhất ở mức giảm lãi suất cho vay xuống 0,5%, sẽ giúp cho ngành thép có phần cải thiện tăng lợi nhuận trước thuế lớn nhất ở mức 4,2%, và nhóm thực phẩm có mức biến động thấp nhất với 1,1%.